Krystian Lupa

Reżyser, scenograf, grafik, jedna z najważniejszych postaci polskiego teatru. Początkowo studiował na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w roku 1963 przeniósł się na krakowską Akademię Sztuki Pięknych, gdzie w roku 1969 uzyskał dyplom z grafiki; następnie przez dwa lata studiował reżyserię filmową w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, po czym wrócił do Krakowa, gdzie w latach 1973-1977 studiował reżyserię teatralną. W tym czasie był związany z grupą artystów eksperymentatorów inspirowanych ideami kontrkultury. W latach studiów wielki wpływ wywarły na niego osobowości artystyczne działające wówczas w teatrze krakowskim, przede wszystkim Konrad Swinarski i Tadeusz Kantor.

Przez lata związany z wrocławskim Teatrem Polskim (m.in. „Kuszenie cichej Weroniki”, „Azyl”, „Poczekalnia.0”), krakowskim Starym Teatrem (m.in. „Bracia Karamazow”, „Mistrz i Małgorzata”, „Factory 2”) oraz warszawskim Dramatycznym (m.in. „Na szczytach panuje cisza”, „Persona. Marylin”), a ostatnio także z warszawskim Powszechnym („Capri – wyspa uciekinierów”, „Imagine”). Jego specjalnością stały się przedstawienia na motywach literatury austriackiej, m.in. tekstów Thomasa Bernharda („Kalkwerk”, „Immanuel Kant”, „Rodzeństwo”, „Wymazywanie”, „Wycinka”), Wernera Schwaba („Prezydentki”), Hermanna Brocha („Lunatycy”), Roberta Musila („Marzyciele”) i Alfreda Kubina („Miasto snu”). Wielokrotnie pracował za granicą – we Francji, Austrii i USA, a także w Chinach. W 2009 r. został laureatem Europejskiej Nagrody Teatralnej.

Istotny wpływ na polski teatr wywarł jako pedagog krakowskiej PWST, związany z jej Wydziałem Reżyserii od roku 1983 (profesor od 1993; w latach 1990-96 dziekan). Wielu wybitnych reżyserów, którzy byli jego studentami (m.in. Grzegorz Jarzyna, Krzysztof Warlikowski), przyznaje, że spotkanie z nim miało istotne znaczenie dla ich rozwoju artystycznego.

Krystian Lupa opublikował też kilka tomów osobistych szkiców i dzienników, m.in.: „Utopia i jej mieszkańcy” (1994); „Labirynt” (2001), „Podglądania” (2003) i „Utopia 2. Penetracje” (2003).

Autor brał udział w edycji:
16. edycja (2009/2010)